Dedektör devresi, çalışma prensiplerine göre birkaç kategoriye ayrılmaktadır.
Pulse indüksiyon metal dedektör
VLF metal dedektör
BFO metal dedektör
Dedektör devresi modelleri içerisinde en kullanışlı ve en çok tercih edilen pulse indüksiyon dedektör sistemleridir. Bu cihaz, diğer cihazlarla kıyaslandığında daha hassastır ve toprak altına daha derin noktalara ulaşabilir.
Pulse indüksiyon metal dedektörlerin güç tüketim oranı diğer cihazlara göre daha fazladır. Eski tip pulse cihazlarda metal ayrım özelliği yoktu. Günümüzdeki modern teknolojik imkanlar sayesinde, metal ayrılımı çok iyi yapabilir hale gelmiştir. Graphic liquid crystal display (GLCD), ya da TFT tam renkli ekranlar ile kullanıcıya kolay, zengin ve kullanışlı bir cihaz haline gelmiştir.
Dedektörler kullanım amacı, kullanılacak olan alan aranan materyal gibi çeşitli özelliklere göre sıralanmaktadır.
Alan tarama dedektörleri
Metal dedektörü
Altın dedektörü
Yeraltı görüntüleme dedektörleri
Sualtı görüntüleme dedektörleri
Güvenlik dedektörleri
Teknik dedektörler
Hobi dedektörleri
Alan Tarama Dedektörü
Çok geniş bir alanı tek bir noktadan taramayı sağlayan üstün teknoloji barındıran dedektörlerdir. Uluslararası alanda Long-Range-Locotor (LRL) olarakta bilinmektedir.
Alan arama dedektörü değerli madenleri ve yer altında bulunan büyük mağaraları boşlukları kayaları ve su kaynaklarını tespit etmeye yarar.
Metal dedektörler metal nesnelerin varlığını tespit etmek için elektromanyetik alanlarda kullanılır. Metal dedektörler portatif elde taşınan olduğu gibi araca monte edilen çeşitleri de bulunmaktadır. Metal dedektörünün kullanım alanı oldukça geniştir.
Havaalanları, AVMler, ve adliyeler gibi güvenlik tedbirleri alınması gereken yerlerde kullanılmaktadır.
Altın dedektörü define amacıyla tasarlanmış özel metal dedektörleridir. Askeri alanda mayın taramasında kullanıldığı gibi arkeolojik kazılarda ve define aramada yaygın olarak kullanılmaktadır.
Altın dedektörünün özelleştirilmiş metal dedektörler olduğunu söylemiştik. Piyasada tam olarak altın aramaya, altın tespiti yapmaya uygun dedektörler bulunmadığından metal dedektörlerden yardım alınır.
Güvenlik dedektörü metal objeleri tespit etmek için kullanılan elektronik güvenlik cihazıdır.
Genellikle x-ray cihazlarında tercih edilen bu cihazlar manuel olarakta güvenli ik görevlileri tarafından kullanılır. Hava alanı, konser alanı, miting alanı gibi kalabalığın hakim olduğu yerlerde güvenlik zafiyetini engellemek adına olası suç aleti bulunduran insanların tespit edilmesinde kullanılmaktadır.
Dedektör devresi radyo dalgalarıyla çalışan cihazlardır. Üzerinde bulunan bobinler alıcı ve verici rolü görürler. Verici alanında üretilen elektromanyetik dalgalar bir metale rastladığında metal nesneden bir akım belirir. (Faraday akımları - girdap akımları) Metal üzerinde oluşan alım manyetik bir dalga üreterek, dedektörün üzerindeki alıcı bobin üzerinde akım oluşmasını sağlar. Elde edilen akım sinyali bir yükselteç tarafından güçlendirilerek ses sinyaşine dönüşür ve görüntülü olarak bildirim verir. Dedektörler gücüne ve kalitesine göre 12 metreye kadar arama yapabilir.
Dedektör sensörleri basit görünebilir ama bir o kadarda teknik ve uygulama yönünden karışıktır. İçinde bulunan sensörler oldukça küçük ve hassastır en ufak bir sıkıntıda arıza verebilirler. Bobin sarımları da çok hassastır ve önemlidir. Sensörler analog veri oluşturur ve bu verileri ana karta gönderir. Ana kart ise bu verileri dijitale dökerek anlayabileceğiniz değerler oluşturur.
Metal dedektörleri elektromanyetik dalgalar gönderme ve alma genel prensibine göre çalışırlar. Dedektörlerin elektronik devresi: Gönderilen elektromanyetik dalga rastladığı metal cisim üzerinde "eddy currents” veya "faraday akımları” denen bir akım endükler. Bu endüklenen akım dedektördeki bobine tesir ederek bir takım küçük sinyal değişmelerine sebep olur. Bu küçük sinyaller elektronik devrelerde kuvvetlendirilerek ses sinyali oluşması için hoparlöre gönderilir. Bazı dedektörlerde ibreli veya dijital sinyal ölçme devreleri de vardır.
Dedektör yapımı elektronikçilerin ilgi alanlarına girer. Devresi karmaşık bir cihaz olmasından dolayı dedektörün evde yapımı zordur. Dünyaca ünlü dedektör markalarını imal edenler dahi bilim adamları ile çalışarak dedektörleri proje halinde üreterek piyasaya sürmüşlerdir. Basit bir dedektör yapımı dahi hem zaman kaybettiren hem de hayli zor bir iştir.
