Yer altının görüntülenmesinde kullanılan dedektörler, elektromanyetik dalgalar yayarak toprağın altında bulunan metallerin tespit edilmesine olanak sağlayan elektronik cihazlardır. Dedektörler, istenilen bölgeye elektromanyetik alan iletirler. Bu elektromanyetik alan içerisinde bulunan metallerin enerjisini tespit edebilmek için sürekli olarak radyo sinyalleri gönderir. Metal dedektörü ne ait arama bobini de dalgaların çarpma şiddeti ve geri dönüşünden yola çıkarak ebat ve derinlik hesabı yapar. Dedektörler, çeşitlerine göre farklı metal türlerini aramaya programlanabilir, haliyle istenmeyen hedeflerin göz ardı edilmesi sağlanabilir.
Dedektörler güç kaynağı olarak genellikle lityum pilleri kullanır. Ayrıca piyasada şarjlı olarak çalışan dedektörler de bulunmaktadır. Dedektörlerde iletim sinyalinin üretildiği, alınan sinyalin işlendiği ve bir yanıta dönüştürüldüğü bir kontrol kutusu bulunur. Elektromanyetik alanın oluşturulduğu, dalgaların yayıldığı, arama bobininin de geri dönüş sağladığı bölgeye iletim elektromanyetik alan denir. Metal dedektörü ne, isteğe göre bir hedef belirtilir, çivi gibi genellikle demir olan istenmeyen hedefleri göz ardı etmesi sağlanır. Kabul edilebilecek bir hedef tespit ettiğinde dedektörler çeşitli hedef tepkiler oluşturabilir.
Aranan hedefin niteliğine ve araştırma yapılacak bölgeye göre doğru seçilmiş olmasıdır. Hangi derinlikte hangi metalin aranacağı belli olduktan sonra bir seçim yapmak en doğrusudur. Örneğin, aranılan hedef tek para ise, alınması gereken dedektör 20- 50 cm’e kadar tarama yapabilen, çevirmeli düğmeli olan tek para dedektörlerdir. Komplike cihazlar, tüm küçük hedefleri de taramaya çalışacağı için yavaş çalışır ve zaman kaybına sebep olurlar. Eğer ki hedef, derinde yer alıyorsa derin dedektörlerde pulse sistemli metal dedektörü tercih edilmelidir. Bu dedektörler 2- 3 metreye kadar hedef tespiti yapabilir. Sonuç olarak, tek para dedektörleri, altın dedektörleri, derin dedektörler arasından en iyi gibi bir ayrım yapmak söz konusu değildir çünkü her birinin hitap ettiği hedef ve derinlik farklıdır. Çeşitlerin içinde en iyiyi bulmak da kullanıcının dedektörünü tanıması ve daha önceki tecrübeleri vasıtasıyla olacaktır.
Gelelim dedektör kullanımındaki ve alacağımız dedektörde dikkat etmemiz gerekenlere Dedektör kullanımı markaya ve modele göre çok fazla değişiklik göstermektedir. Bir dedektörü genel olarak nasıl kullanacağınızı ilk önce bu dedektörün satıcısından detaylı olarak öğrenmeniz gerekmektedir. Dedektör kullanımında bir diğer önemli husus ise dedektörün hangi dilleri desteklediğidir. Dedektörünüzden maksimum verimi alabilmek adına ana dilinizde olması oldukça önemlidir. Tüm ayar ve ifadeleri doğru anlamak ve doğru yönlendirmelerle aramaları sürdürmek önemlidir. Definecilikte kullanılan birçok terim, farklı bir dili iyi biliyor olsanız bile, anlaşılması zor teknik içerir. Bu sebep ile kendi dilinizde bir dedektöre alışmak, anlamak ve en doğru tercihlerle arama yapmak iyi bir seçim olacaktır.
Satın almış olduğunuz dedektörün yine kendi dilinizde bir kullanım kitapçığı olması hayli önem arz etmektedir. Genel olarak metal dedektörü kullanımı, dedektörün kullanılacak araziye uygun ayarlanması ile başlamaktadır. Bu ayarlara zemin ayarı denilmektedir. Birçok yardımcı ayarlar daha mevcuttur. Bunlar da zemin ayarını doğru ve düzgün şekilde yapılmasına yardımcı olurlar. Daha sonraki aşamalarda hassasiyet dengesi, dedektörün cins ve özelliğine göre metal ayrım özellikleri devreye sokularak daha iyi neticeler amaçlanmaktadır. Yerine göre görüntülü, derin, yüzeysel, yüksek mineral gibi ayar ve kademeler ile daha teferruatlı sonuçlar hedeflenir. Bu durumda satın alınan dedektörünüzün kullanım kılavuzunu üşenmeden etraflıca inceleyiniz. Dedektörünüzü iyi tanıyınız. Satın aldığınız yerden eğitim talep ediniz. Kendi imkânlarınız ile denemeler yaparak, küçük kazılar ile bahçenizde elinizdeki dedektörün tepkilerini ölçerek cihazınızı daha yakından tanıyınız. Gerçek bir aramaya çıkmadan önce cihazınızın ne tür ortamlarda, hangi zemin yapılarında ne gibi metal hedeflere hangi şartlarda nasıl tepkiler verdiğini, gerekirse notlar alarak anlayınız. Bu testler size gerçek aramalarda çok zaman kazandıracak, doğru adımlar atmanıza vesile olacak ve en önemlisi elinizdeki cihazın kapasitesinin ne kadar olduğunu anlamanızı sağlayacak ve bu da beklentilerinizi daha doğru şekillendirecektir.
